Framsókn - Stjórnmál 3

Sleppum öllum mataruppskriftum í dag og förum beint í þetta. Ég geri mér grein fyrir að þetta er ekki þrútið af innblæstri en það verður að hafa það.

Ég sá að Gunnar Helgi Kristinsson stjórnmálafræðingur lýsti því yfir á DV í dag að hann væri í raun búinn að eingangra einu breytuna sem gæti útskýrt fylgisaukningu Framsóknar;  það væri Icesavedómurinn. Niðurstaðan í Icesave málinu hefur auðvitað oft verið nefnd sem möguleg skýring í þessu samhengi en ég er ekki viss um að það sé endilega „sigur“ Framsóknar í málinu sem við ættum að vera að skoða.  Ég held að „tap“ stjórnarflokkana hafi skipt mun meira máli. Þá á ég við að þegar búið er að hrópa úlfur, úlfur nógu oft þá hætta menn að taka mark á því. Þetta virðist hafa verið nóg til þess að kjósendur byrjuðu að hreyfa sig því það verður að segjast eins og er að fólk hefur mest allt kjörtímabilið veigrað sér við því að lýsa yfir stuðningi við Framsóknarflokkinn opinberlega, vegna hættu á að verða svívirt af velferðar-blogghernum. Hann hefur verið afmyndaður af bræði á öllum þráðum í hvert skipti sem minnst er á Framsókn.  Á því hefur svo sem ekki orðið nein breyting en munurinn núna er sá að fólk hefur upplifað það nokkrum sinnum í Icesave málinu hversu skeikulir stjórnarliðar geta verið þegar þeir fórna vitsmunum fyrir hagsmuni. Það dugar til þess að stappa stálinu í kjósendur Framsóknar sem núna virðast ætla að segja: „Hingað og ekki lengra“.

Að mínu viti þá liggur það í augum uppi að það eru fyrst og fremst skuldamál heimilanna sem skýra fylgisaukningu Framsóknar. Til þess að styðja þá kenningu er svo sem enginn skortur á vísbendingum. Ef við reynum t.d. að átta okkur á því hversu hversu mörg heimili gætu verið í vandræðum þá finnið þið nokkuð ítarlega úttekt á fjöldanum á blogginu hjá Marínó G. N. En við það get ég svo bætt eftirfarandi: Bankarnir þrír og ÍBLS hafa leyst til sín um 4500 íbúðir eftir hrun. Ef ég hef skilið fréttaflutning Viðskiptablaðsins af þessu rétt þá hefur Íslandsbanki leyst til sín, það sem af er ári, fleiri eignir en hann gerði á sama tímabili hin eftirhruns árin. M.ö.o. það er ekki einu sinni víst að við höfum séð toppinn á þessari uppboðsöldu ennþá. Ef við speglum þessum upplýsingum um ás sem dreginn er við daginn í dag og gerum þar með ráð fyrir að fjöldi uppboða fari jafn hratt niður og hann fór upp, þá endar það með því að fjármálastofnanir eignast 9000 íbúðir þegar landið er komið í gegnum þetta. Og þetta eru bara þeir „húsnæðiseigendur“ sem eru farnir endanlega fram af bjargbrúninni.

Þá var birt könnun í vikunni sem leiddi í ljós að 2/3 kjósenda velja skuldamálin sem eitt af þremur mikilvægustu málum þessara kosninga. Og það rifjast einnig upp fyrir mér að önnur nýleg könnun á fylgi flokkana sýndi að fylgi VG hjá kjósendum í aldurshópnum 18-50 ára mælist varla og hjá Samfylkingunni er þetta svipað en þó eitthvað örlítið skárra. M.ö.o. þessi flokkar eru á góðri leið með að losa sig við allt fylgi frá ca. tveimur kynslóðum. Geri aðrir betur.

En allar umræður þessa dagana snúast um útfærslur Framsóknar á leiðréttingu skuldastöðu heimilanna eða skort á þeim útfærslum. Á meðan er Árni Páll að reyna að eiga samtal við framtíðina sem enginn virðist nenna að hlusta á því vandamálin eru í nútíð. Það er svo auðvitað dæmi um mergjað karma að það sé Árni Páll sem þurfi núna að fara út á meðal kjósenda, sem nenna ekki að tala um neitt annað en lánamálin, og reyna að sannfæra þá um að hann hafi viljað þeim vel þegar hann reyndi að setja þá í þrot með lögleiðingu stjórnarskrárbrota.

Að lokum skulum við víkja aðeins að hugmyndum Framsóknar á skuldaleiðréttingum. Andstæðingar þessara hugmynda eru viti sínu fjær af bræði á öllum þráðum þegar þessi mál eru rædd. Og það er dálítið kómískt að fylgjast með málflutningum. Annar helmingur andstæðinga flokksins reynir að grugga vatnið og sannfæra fólk um að það standi til að nota sama peninginn tvisvar á meðan hinn helmingurinn hefur áttað sig á því að þetta snýst fyrst og fremst um hvernig á að forgangsraða ef að samningar nást við kröfuhafa um skipti á gjaldeyri annars vegar og svo krónueignum hins vegar.  Sú umræða er miklu skynsamlegri og á fyllilega rétt á sér.

Einn af þeim sem lagði orð í belg um þetta í dag var Friðrik Már Baldursson, prófessor, sem einmitt benti á þetta að ef ríkið endaði t.d. með 300 milljarða af „hagnaði“ eftir þessi viðskipti þá væri hugsanlega skynsamlegast að greiða niður skuldir ríkisins en að nota það fé í lánaleiðréttingar. Hvort að það var vísvitandi eða ekki veit ég ekki, en hins vegar þá virðist Friðrik gera ráð fyrir því að þegar þetta væri orðin niðurstaðan þá eigi eftir að leysa upphaflega snjóhengjuvandann upp á ca. 400 milljarða.  Ég segi fyrir mitt leyti að það getur andskotinn ekki verið að menn ætli byrja að hleypa eigendum krafna í þrotabúin úr landi án þess að reyna að nýta þetta tækifæri til þess að losna við upphaflegu snjóhengjuna. Enda var sú þverpólitíska nefnd sem skipuð var til þess að ráðgefa um losun hafta að senda frá sér bréf til formanna stjórnmálaflokkanna, fyrir 4 dögum síðan, þar sem bent er á að núna sé kominn tími til þess að draga erlenda ráðgjafa að borðinu og semja um málin í heild sinni þ.m.t. upphaflegu snjóhengjuna.

Sú leið sem ég hefði viljað skoða er hvort ekki væri vænlegast að gera upp þrotabúin í krónum og fá þá kröfuhafa til þess að skipta í framhaldinu á öllum krónueignum og þeim gjaldeyri sem kæmi út úr búunum. Það væri lögum samkvæmt en sú leið verður trúlega ekki skoðuð á meðan núverandi stjórn er við völd því hún hefur jú unnið að því hörðum höndum að koma gjaldeyri framhjá höftunum til Hollendinga og Breta með því að láta nýja Landsbankann gefa út glórulaust skuldabréf í erlendri mynt, sem er svo í rólegheitum að setja greiðsluflæði þjóðarbúsins við útlönd í uppnám.

Ef við eigum að taka þessa langloku saman í eina spá um fylgi Framsóknar í komandi kosningum þá giska ég á að það verði á bilinu 32-35%.  Þá er miðað við að hræðsluáróður andstæðinga flokksins skili litlu en hann hefur svo sem ekki gert það allt kjörtímabilið og að skuldamálin verði áfram eina málið á dagskrá. Ég skal verða fyrstur til þess að viðurkenna að þessi spá eða ágiskun er háð töluverðri óvissu.

Athugasemdir

[Árni Gunnarsson, 9.4.2013 kl. 22:00]

Gætu ekki frjálsar handfæraveiðar og svona 300 þúsund tonn af þorski lagað stöðu ríkissjóðs. eða varðar engan um útflutningstekjur og afrakstur af sjávarauðlindinni lengur?

Er LÍÚ búið að vinna þetta stríð?

Svarið við spurningunni - spurningunum - skiptir þessa þjóð miklu meira máli til framtíðar en óskiljanlega blaðrið í frambjóðendum í kvöld.