Kennaraverkfall - endurtekið efni

Það er stundum hlegið að því í mínu umhverfi að ég skuli vera með doktorspróf og samtals 3 háskólagráður en ekki stúdentspróf strangt til tekið. Ég kýs alla vega að orða það þannig að ég hefði aldrei náð að útskrifast ef ekki hefði verið fyrir kennaraverkfall árið 1989. Það er spurning hvort það stefnir í það sama hjá útskriftarárganginum hér 25 árum seinna.

Ég er að reyna að rifja þetta upp, en er í sjálfu sér ekki sá sem er best til þess fallinn, en alla vega þá þykist ég muna að það hafi verið mánaðar kennaraverkfall hjá okkar árgangi þegar ég var í 9. bekk (sem er núna 10. bekkur). Sennilega erum við að tala um árið 1985.  Ég reyndi að harka mér í gegnum Gíslasögu Súrssonar þennan mánuð sem þetta stóð yfir og sennilega tókst mér að fara yfir hana eina umferð. Það var allur lærdómurinn sem ég náði að innbyrða.

Og ef minnið svíkur mig ekki þá var þetta verkfallið þar sem áfengisverslanirnar lokuðu og ekki hægt að komast yfir brjóstbirtu eftir hefðbundnum leiðum.  Þetta var í mínum kreðsum talið mun alvarlegra en það hversu Gísli Súrsson næði að halda lengi út í útlegðinni. Til þess að komast að því þá gæti maður hvort eð er bara séð myndina þar sem Þráinn Karlsson, Arnar Jónsson að ekki sé nú talað um Gest Einar Jónasson fóru á kostum. Alla vega þá þykist ég muna að flugfreyjur og sjómenn á frökturum hefðu í þessu verkfalli náð því sem næst rokk-stjörnu status. Við þekktum enga í þessum brönsum og þurftum að láta okkur nægja að brúa verkfallið með því innbyrða vökva sem voru kannski ekki allir ætlaðir til manneldis, en það er jú íslenski stíllinn að menn bjarga sér þó að stundum vanti viskuna til skynsamlegra athafna.

Ætli að það hafi svo ekki verið annað verkfall 1986 (frekar en 1987?) hjá menntaskólakennurum sem var eitthvað styttra en verkfallið sem ég minntist á hér að ofan.  En niðurstaðan úr því var sú að kennt var á laugardögum á vorönn til þess að tappa því aftur á, sem lekið hafði út um eyrun á nemendum meðan á verkfallinu stóð. Þetta gekk alveg þó að maður kæmist kannski ekki í alveg alla dönskutímana sem voru á dagskránni á þessum aukakennslu dögum.

Síðan segir minnið mér að það hafi verið friður á vinnumarkaði (kennara) fram til vors 1989. Þá hófst langt verkfall hjá menntaskólakennurum sem byrjar eiginlega á sama tíma og upplestrarfrí hjá okkur sem vorum á leið í stúdentspróf í Menntaskólanum í Reykjavík. Daglega bárust auðvitað fréttir af samningaviðræðum og þær voru til skiptis á þá leið að verkfallið væri að fara að leysast og maður ætti að reikna með því að fara í próf eftir 2 daga eða þá, að til stæði að hætta öllu skólastarfi á landinu í 100 ár. Það er best að segja það eins og er að ég var ekki búinn þeim sjálfsaga sem þurfti til þess að lesa upp 4 ára námsefni í sumum fögum við þessi skilyrði.  Og trúlega var ég ekki einn um það.

Þegar þetta hafði gengið svona í nokkrar vikur þá misstu nemendur þolinmæðina og hótuðu því að skrá sig til náms aftur árið eftir ef setja ætti á próf með stuttum fyrirvara ef kjaradeilan leystist. Það hefði þýtt að 1990 árgangurinn hefði verið tvöfaldur sem hefði illa gengið með þann takmarkaða húsakost sem skólinn bjó yfir. Þegar þarna var komið við sögu þá hafði verkfallið náð fram yfir áætluð próflok en engin próf byrjuð og nemendur sáu fram á að tapa 4 vikum af sumarhýrunni ef próf yrðu sett á. Fæstir máttu við því. Þetta fór þannig að samstaða nemenda hélt og ég tilheyri, að því að ég best veit, eina útskrifaða árgangi Menntaskólans í Reykjavík, sem fór ekki í stúdentspróf (nokkrir nemendur fóru reyndar í sumarpróf sem haldin voru fyrir þá sem það vildu).

Auðvitað var það þannig að Guðni rektor varaði okkur eindregið við því að líf okkar yrði lítils virði án eiginlegs stúdentsprófs en það verður að segjast eins og er, að gengið hafði verið langt á þolinmæði stúdentsefna við þessi skilyrði og tæplega hægt að ætlast til þess að þeir stæðu bara klárir til þess að fara í próf fram eftir öllu sumri, með stuttum fyrirvara, ef skyndilega tækist að semja. Sjálfur gaf ég þetta bara upp á bátinn í miðju verkfalli og fór að vinna í trausti þess að gengið yrði að kröfum nemenda. 

En ég ætla að játa það fyrir ykkur núna, þegar þessi árgangur heldur upp á 25 ára "stúdentsafmæli", að mér líða aldrei úr minni þær mínútur þegar fulltrúar kennara voru að reyna að fá okkur ofan af því að beita þessari hörku.  Kennarar við skólan, sem voru upp til hópa mikið gæða fólk sem hafði eytt mikilli orku í að reyna að skóla til okkur skussana, voru ekki að gera annað en að berjast fyrir sínum kjörum og fyrir því hef ég alltaf samúð. Það tók því á að þurfa að standa fast á þessu en það voru fáir góðir kostir í stöðunni.

Ég rifja þetta upp núna um leið og ég vona að það takist að semja innan örfárra daga í núverandi vinnudeilu, en ef það tekst ekki þá skal enginn vera hissa á því þó að svipuð staða gæti komið upp og 1989. Það er einfaldlega ekki hægt að ætlast til þess að nemendur standi klárir til að fara í próf hvenær sem deiluaðilum semst um lausn. Að lesa fyrir próf er stundum eins og að reyna að toppa á íþróttamóti, hámarks þekking er bara þarna í stuttan tíma. En þegar það er sagt þá skal ég verða síðastur til þess að ætlast til að kennarar gefi vinnu sína og löngu kominn tími til þess að fara að leysa þeirra mál með lausnum sem halda til frambúðar.  

 

Fundur í kennaradeilunni hófst kl. 14