Gengistryggingarfarsinn enn og aftur

Það að það skuli vera hægt, tæpum 5 árum eftir hrun, að fá birt eftir sig svona ummæli eins og þessi lögfræðingur lætur hafa eftir sér, segir meira en mörg orð um hversu illa það hefur gengið að vinna úr afleiðingum hrunsins. Á þessu ber norræna velferðarstjórnin 90% ábyrgð. Hún átti auðvitað að vinda ofan af þessum farsa í stað þess að reyna að gera sér ástandið að féþúfu. Restin af ábyrgðinni, 10%, má skrifa á Hæstarétt sem hefur látið teyma sig eins og naut á nefhring og þá sérstaklega í upphaflega Lýsingardómnum sem er í raun skandall. Lögfræðingurinn sem vitnað er í í fréttinni ýjar að því að niðurstaðan í máli Borgarbyggðar gegn Arion jafngildi því að lán þeirra hafi borið neikvæða raunvexti sem geti á einhvern hátt ekki staðist.

Í fyrsta lagi þá er það eins mikilvægt og að sólin haldi áfram að rísa í austri og setjast í vestri, að lánastofnanir sem hafa tekið þátt í að stunda stórfellda ólöglega lánastarfsemi, tapi á því svo undan svíði.  Ef það er ekki hægt að tryggja það þá er enginn agi eftir í kerfinu og ekkert sem kemur í veg fyrir að þær endurtaki leikinn. Á þessu hefur Evrópudómstóllinn auðvitað áttað sig saman ber t.d. niðurstöðuna í máli C-618/10.

Í öðru lagi þá er ágætt að hafa í huga hvað gerist þegar fjármálastofnun lánar íslenskar krónur með gengistryggingu. Nú er það svo að peningaprentun í hagkerfinu fer að mestu (ca. 95%) fram í gegnum lánveitingar, þannig að þegar banki lánar íslenskar krónur út til viðskiptamanns þá getur hann gert það með því að auka innistæðu viðskiptamannsins á t.d. höfuðbók 26 (ávísanareikningar) en á móti þá geri ég ráð fyrir því að höfuðbók gengistryggðra lána hækki um sömu upphæð. Hagnaður bankana af þessum viðskiptum, ef kúnnarnir standa í skilum, er þá í grófum dráttum vaxtamunurinn af upphæðunum á innlánsreikningunum sem mynduðust við lánveitingu gengistryggðra króna og vöxtunum að viðbættum gengismuninum sem fást af höfuðbók gengistryggðra lána.

Ég geri ekki ráð fyrir því að ég þurfi að skýra það út fyrir ykkur hverskonar hagnað fjármálastofnanir, sem jafnframt áttu bróðurpartinn af öllum viðskiptum á gjaldeyrismarkaði, skapa sér þegar krónan loksins fellur eins og steinn og vaxta og gengismunurinn á milli þessara höfuðbóka fer upp í ca. 100%. Það verður svo að teljast þrekvirki í siðleysi að stjórnvöld eftir hrunið skuli ekki hafa nýtt sér þessar staðreyndir til þess að fá sanngjarnt uppgjör á þessum ólöglegu lánum en í stað þess senda ráðherra sína af stað til þess að grugga vatnið með keppni í undarlegum ummælum.  Í þessu samhengi ber að hafa það í huga að margt fólk stóð í þeim sporum rétt eftir hruna að sjá fram á að þurfa að greiða af þessum lánum meira en sem nemur öllum tekjum heimilisins um ókomna framtíð.  Það segir sig sjálft að fólk er þvingað í þeirri stöðu til þess að láta „draslið gossa" ef orða má það þannig. Því miður þá hefur Hæstiréttur dregið einhvers konar línu í sandinn við „að standa í skilum" sem í raun tryggir fjármálastofnunum hagnað af brotunum.  Mörgum þessara lántakenda hefði verið hægt að bjarga frá fjárhagslegum ógöngum ef fólk í stjórnsýslu og bönkum hefði haft sterkara siðferðisþrek. Ég velti því síðan fyrir mér hvort að þetta fólk geti átt skaðabótakröfu á t.d. FME, ef að þau orð Árna Þórs Sigurðssonar um að stofnunin hafi fyrir sitt leyti samþykkt þessi lánaform á sínum tíma þegar þau komu fyrst fram, eru sannleikanum samkvæmt.

Og í samhengi við óraunhæfar væntingar sem minnst er á í fréttinni þá er það spurning hvor aðilinn í þessum málum hefur óraunhæfar væntingar um útkomuna. Mér vitandi þá hefur nefninlega ekki ennþá verið tekið fyrir dóm mál um lifandi gengistryggt skuldabréf neytanda sem er í fullum skilum.  Það er erfitt að sjá fyrir sér að setja megi seðlabankavexti á slík lán því samningur aðilanna er efnanlegur þó svo að gengistryggingarákvæðið falli burt og að hann ber að efna sé það krafa neytandans.  Þessi afstaða hefur verið margsinnis rökkstudd af Magnúsi Thoroddsen, fyrrv. forseta Hæstaréttar, í blaðagreinum og viðtölum.  Ég væri í raun hissa á því ef að bankarnir hefðu ekki þegar borgað sig frá málaferlum þar sem fólk hefur lagt af stað með slík mál. 

Ofmeti ekki gengisdóma

Athugasemdir

[Sigurður (IP-tala skráð) 25.7.2013 kl. 12:57]

Vá hvað það er gaman að sjá manninn á bak við höfðingja Seiken!!

Vissi ekki að þú værir kominn með blogg, en vona að þú bloggir sem mest þvílíkur afburðar penni sem þú ert :)

Bestu kveðjur.

Sigurður H.

(Sigurður#1)

[Benedikt Helgason, 25.7.2013 kl. 13:05]

Velkominn á svæðið meistari. Við erum ekkert hættir er það nokkuð? Af nógu er að taka. 

[Kolbrún Hilmars, 25.7.2013 kl. 16:53]

Ég kalla það ekki neikvæða vexti að lánveitandi leggi upp með grunnlán kr. 2050 þúsund og innheimti endurgreiðslur ásamt vöxtum frá lántaka kr. 3.200.  Jafnvel þótt 7 ár séu. 

Sparifjáreigendur yrðu himinlifandi að fá slíka ávöxtun.

[Benedikt Helgason, 25.7.2013 kl. 17:37]

Nei, það eru vissulega ríkulegir nafnvextir Kolbrún, en manngreyið í fréttinni mun víst vera að kjökra sig í svefn út af ótta við að lánin endi með að bera neikvæða raunvexti.

[Toni (IP-tala skráð) 26.7.2013 kl. 12:07]

Allt satt og rétt sem kemur fram í þessum pistli, ekki síst eftirfarandi: „Í þessu samhengi ber að hafa það í huga að margt fólk stóð í þeim sporum rétt eftir hruna að sjá fram á að þurfa að greiða af þessum lánum meira en sem nemur öllum tekjum heimilisins um ókomna framtíð."

Og hvaða lögmaður er þetta?

http://www.dv.is/frettir/2009/7/4/logfraedingur-med-kululan-heimtar-logregluadgerdir/

[Guðmundur Ásgeirsson, 27.7.2013 kl. 15:47]

Hringjum á vælubílinn til að keyra með sérstaka sendingu af vasaklútum heim til Helga Sigurðssonar yfirlögleysufræðings Kaupþings & co.