Frjálshyggja fyrir alifugla

Ég veit eiginlega ekki hvaðan þessi hugmynd kemur, að sú hækkun sem hefur orðið á verðtryggðum lánum í kjölfar hrunsins, sé einhvern veginn orðið að eign sem að ríkissjóður geti ráðstafað í að greiða niður skuldir.  En hugmyndin er auðvitað í takt við annað frjálshyggjurugl, að það sem sé hagkvæmt fyrir Viðskiptaráð sé gott fyrir almenning og í takt við málflutning Péturs Blöndal, sem ég hef þó nokkuð álit á, og svo Vilhjálms Bjarnasonar, sem ég hef ekkert álit á. Þetta lið er einfaldlega á eftir ókeypis hádegisverði í þessu máli.

En það má kannski einu gilda hvaða frjálshyggjusnillingur lét sér detta þetta í hug, það sem skiptir máli er að sú hækkun sem orðið hefur á verðtryggðum lánum, vegna sóðaskapar innan fjármálakerfisins fyrir hrun og rænuleysis stjórnvalda og eftirlitsaðila, er ekki lántakendum að kenna. Skaðann sem þeir hafa orðið fyrir á einfaldlega bara að bæta. Að menn séu með eitthvert múður og hálfkák við það er einfaldlega bara dónaskapur.

Jú, það er vissulega rétt að sú bæting þarf líka að ná inn Íbúðalánasjóð og það mun kosta peninga og þeir peningar eiga að koma frá þrotabúunum hvað sem líður öllum milliskrefum.  En það verður að teljast alveg einstakt afrek í kjarkleysi að ríkið skuli ekki fyrir löngu hafa farið á eftir þrotabúnum til þess að tryggja að sá skaði sem hefur orðið á lánasafni ÍBLS fari ekki óbættur hjá garði og í leiðinni tryggja að verðtryggð lánasöfn bankana sjálfra verði færð niður.

Ég minni á að ÍBLS er gjaldþrota og þeir sem ennþá trúa því að það sé hægt að horfa á hann og gera ekkert þurfa að kvarða hjá sér reiknistokkinn. Það vantar fé inn í sjóðinn og það á að sækja af algerlega gengdarlausri hörku inn í þrotabú bankana. Fyrir utan að vera réttlátt þá er það líka þjóðhagslega hagkvæmt því það minnkar snjóhengjuna. En síðasta ríkisstjórn lét ekki bara hjá leiðast að sækja bæturnar heldur virðist hún hafa tekið að sér að borga tap bankana, sem varð frá hruni og fram að "endurreisn" þeirra, ef ég hef skilið Víglundarfundargerðirnar rétt. Það liggur í augum uppi að þrotabúin áttu að borga allt tap sem varð á bönkunum á þessum tima því það tap endurspeglar einfaldlega að lánasöfnin eru ekki að skila rentu. Það er vandamál eigenda lánasafnanna (þrotabúanna) en ekki ríkisins.

Pétri Blöndal er vonandi hægt að bjarga en ég á minni von fyrir Vilhjálm Bjarna. Vilhjálmur óttast fordæmið sem kann að skapast ef farið verður í leiðréttingar; undirritaður óttast hins vegar mun meira fordæmið sem skapast ef það verður ekki gert. Vilhjálmur virðist þess utan vera alveg úti á þekju standandi, Guð hjálpi mér, sjálfur í málaferlum við banka eða fyrrverandi bankaeigendur vegna forsendubrests í sínum viðskiptum. En hvað sem því líður þá þurfa bæði Pétur og Vilhjálmur að venjast þeirri hugsun að þurfa að borga fyrir sinn eigin hádegisverð og láta það eiga sig að sníkja hann hjá þeim sem eiga nóg með að greiða fyrir sinn eigin kost, hvað þá annarra.

 

 

Greiði frekar niður skuldir

Athugasemdir

[Guðbjörn Jónsson, 25.4.2014 kl. 22:42]

Að vanda hárbeitt og fín greining hjá þér. En sem gamall hagdeildarmaður úr banka þykist ég sjá í hendi mér að IBLS sé ekki eins illa staddur og tölurnar gefa til kynna. Við þurfum að hafa í huga að sjóðurinn hefur keypt mikinn fjölda íbúða á nauðungaruppboðum fyrir c. a. 10 − 30% af markasverði. Bókfærir eignina á því verði og setur skuldina sem ekki telst innheimtanleg á afskriftareikning. Ef við gefum okkur að IBLS eigi 1.000 íbúðir, keyptar á nauðungaruppboði fyrir 3 − 5 milljarða, er eins líklegt að sjóðurinn selji þessar eignir aftur 40 − 60 milljarða. Einhverstaðar heyrði ég að eignir sjóðsins í öllum flokkum væru nálægt þremur þúsundum, sem gæti þýtt c. a. 150 milljarðar í óbókfærðum eignum. Eitthvað ná þeir svo að innheimta hjá fólkinu sem þeir höfðu íbúðirnar af fyrir smánarverð og fá svo skattaafslátt og arðsgreiðslulækkun yfir hluta af ætluðu tapi.

Ég er því alls ekki svo viss um að staða IBSL sé eins slæm og af er látið, þegar raunverðmætin eru skoðuð og verðlögð til sölumeðferðar. Staða sjóðsins er líka þung vegna hinna einkennilegu lánaskipta sem sjóðurinn stóð í við banka og sparisjóði á sínum tíma, (fyrir hrun). Ég hef óljósar grunsemdir um að alla vega einhver hluti þeirra lána sem upp voru gefin sem yfirtekin af IBLS, hafi bankarnir ekki geta skilað frumritum. Þar af leiðandi gæti allt eins verið að IBLS væri að innheimta lán sem ekki væru eign sjóðsins. Kanski vegna þess að bankarnir hafi verið búnir að selja frumritin í skuldabréfavafningum til útlanda, eins og einhver dæmi munu vera til um. Ég hef á tilfinningunni eftir fréttir af nokkrum aðilum sem fengið hafa þær fréttir í banka sínum að IBLS eigi nú lánið þeirra, en eignfærsla á því láni virðist ekki finnast hjá IBLS. Þar gæti verið nokkuð stór eignfærslupakki sem ekki er skráður. Ég er eiginlega hættur að þora að efast um allar þær vitleysur sem maður heyrir af, eftir þær upplifanir sem ég hef rekið mig á undanfarna mánuði.

[Toni (IP-tala skráð) 4.5.2014 kl. 17:00]

Þessi hugmynd um að hækkun verðtryggðra skulda sé eign ríkissjóðs á líklega ættir sínar að rekja til þeirra sömu og sögðu að afslátturinn sem kröfuhafar föllnu bankanna veittu á lánasöfnunum sem flutt voru yfir í nýju bankanna væri eign nýju bankanna. Hinsvegar veittu kröfuhafar afsláttinn m.a. vegna þess að ekki var talið líklegt að meira myndi innheimtast miðað við framtíðarhorfur á þessum tíma í efnahags- og atvinnumálum. Var kannski logið að kröfuhöfunum.

Einkennilegt er að verið sé að taka við ráðleggingum frá viðskiptaráði, ekki síst í ljósi þess að ráðgjöf frá þessu (ó)ráði kom okkur í þau vandræði sem við höfum þurft að glíma við síðustu 6 ár og valdið hefur þungum búsifjum og þjáningum tugþúsundum heimila.

Viðskiptaráð hvatti til þess að þjóðin tæki á sig drápsklyfjar icesave eins og Gústaf Adolf bendir á í bloggi við þessa frétt. Væri heiðarleiki og réttsýni leiðarljós stjórnvalda væru þessir aðilar allir sem einn sóttir til saka fyrir stuðning sinn við breta og hollendinga í icesavestríðinu.